Trầm Cảm – Bão ngầm – Sóng nổi

Chúng tôi ngồi với nhau, vừa là bác sỹ – bịnh nhân, vừa là bạn lớn – bạn nhỏ. Anh bảo viết gì đó chia sẻ cho bè bạn về bịnh Trầm Cảm phụ anh. Kể cũng ngộ, bác sỹ rành rẽ lại xúi bịnh nhân mình. Mà thiết nghĩ, có lẽ sẽ có ích cho nhiều người. Bởi thời buổi cuộc sống như bây giờ, con số người mắc chứng trầm cảm có lẽ là không hề nhỏ.

Tôi kể chuyện tôi.

Ubee Hoang

Đầu tiên là chứng trầm cảm sau sanh lần đầu khi ly hôn lúc Saphia tròn sáu tháng khiến tôi gần như không ngủ triền miên, không cần ngủ, không thích ngủ và không thể ngủ. Tầm bốn năm ngày khi phần cơ thể mệt mỏi cơ học thì tự thiếp đi khoảng tiếng hơn là đã có thể thức bền bĩ tiếp. Làm lụng cười nói bình thường nhưng u uất. Lần đó lỳ lợm nên chẳng trị. Vài tháng sau, tôi thường xuyên lớn tiếng với mẹ mình và gần như về nhà là lầm lì. Khi ấy, tiếng nói của bà là thứ gì đó rất kinh khủng khi đi qua tai tôi. Tôi sợ phải tổn thương bà. Tôi tổn thương chính mình. Cơ học. Bằng dao lam. Và cảm giác rất nhẹ nhõm, được giải thoát khi thấy đau dù trước đó tôi là người sợ đau sợ máu. Đừng nhầm nó với loại khoái cảm gì đó của các bạn trẻ phương tây. Tôi duy trì cuộc sống bằng thuốc an thần thảo dược. Tôi không tin thầy thuốc Việt Nam trị trầm cảm vì cảm giác bị coi như tâm thần. Rồi cũng chẳng hiểu mình đã vượt qua nó bằng cách nào, có lẽ gần năm sau đó thành công đôi chút với business khiến tôi phấn chấn và chuyên tâm vào những mục tiêu. Có thể hiểu theo kiểu tôi chẳng hề vượt qua giông bão, chỉ là giông bão nó tự vượt qua tôi, còn tôi thì chỉ thu lu khom mình ngồi xuống, yên lặng chờ nó đi qua mình. 

  Lần hai, lại là chứng trầm cảm sau sanh Rio cộng thêm sang chấn khiến tôi bị mất trí nhớ một phần. Lần này tôi đến một chuyên gia tâm lý điều trị vì những lúc mất kiểm soát tôi đập tung nhà cửa, đó là cách duy nhứt tôi có thể chọn để giái thoát những gì trong mình mà tránh tổn thương thân thể mình lẫn người xung quanh. Tôi khuyên các bạn, hãy tìm một bác sỹ đáng tin cậy và đủ trình độ hiểu về chứng này. Có những vị học hàm thạc sỹ này kia nhưng hiểu về chứng trầm cảm theo kiểu xhcn rằng đây là dạng nhân cách bịnh. Một kiểu gọi nghe rất chướng. Dễ dàng làm cho những người mắc chứng này tự ti và mặc cảm bình hoạn. Và cũng mém chút tôi đập tung phòng khám của vị ấy vì bị ngồi làm test mấy câu hỏi ngớ ngẩn hỏi tới lui theo nhiều cách, cứ như cách người ta phát hiện nói dối hay thử trí thông minh bằng những câu rất ngu ấy, phân loại mớ đồ dở hơi. Tôi cảm thấy họ bị điên khi họ cho là mình điên và thấy mất thì giờ vô ích và tôi nói với cô phụ tá là hoặc dừng trò này lại hoặc tôi sẽ giúp cô ấy dẹp bỏ những thứ này theo cách của tôi, ánh mắt và cách hành xử của tôi khi đó quả thật là có thái quá (kiểu nào đó chắc cổ coi tui là con điên nên ko chấp). Bà mẹ, chả biết đứa nào điên thật nhưng đại loại là rất dễ nổi điên. Loại thuốc khi đó uống tác dụng phụ là đau đầu, đau đến độ đập đầu vô tường (mẹ, lại giống con điên) và đau đến độ buồn nôn. Gọi cho vị bác sỹ, đến khám và lại trả năm sáu trăm ngàn với vài phút đo huyết áp, đo tim, ngồi hỏi ba lăng nhăng và về uống thuốc tiếp, đau đập đầu tiếp và lại vẫn giống con điên tiếp. Tôi bỏ cuộc sau một tháng và chỉ trụ lại với thuốc an thần thảo dược và âm nhạc. Tôi nghe được cả năm chỉ với 1 bản nhạc thâu đêm và ngủ. Thêm lần nữa, bão đi qua tôi chừa lại hình hài nguyên vẹn, tôi cũng không cắn ai quanh mình bằng răng và cũng không ai ở gần tôi phải đi chích care vì nước bọt của mình. Đại loại vậy. Còn những lúc tôi cứa cổ ông chú hay nướng bà Zú bằng mắt và sự lầm lì đương nhiên là có. Trong quá trình này bạn cần có những người thân bên cạnh hiểu rõ tình trạng của mình để cảm thông cho những hành xử đôi khi thái quá của mình, tránh bị tổn thương tinh thần cũng như tránh việc phản ứng tiêu cực đẩy những cảm xúc đó lên cao trào. Nếu bạn được hiểu và giúp đỡ trong giai đoạn này đó là điều rất đáng biết ơn. Còn điều nữa tôi khuyên là đừng dễ dãi đồng ý áp dụng liệu pháp thôi miên một khi bạn không nhìn thấy tấm giấy chứng nhận của vị y sỹ. Chuyện này kể sau.
  Lúc này, nói qua về triệu chứng. Thời buổi bây giờ, các nhà khoa học nói cái gì không biết hỏi google.Ở đây tôi chỉ chia sẻ phạm vi của mình.

Theo chẩn đoán DSM-IV thì: 

– Nếu trong gháng qua bạn cảm thấy xuống sắc, u sầu hay vô vọng. 

-Nếu trong tháng qua bạn thấy buồn chán, mất đi ham thích thường khi.

Nếu câu trả lời là có cho cả 2 câu hỏi bạn hãy tiếp tục thành thật với những dấu hiệu sau: 

• Giảm khí sắc

•Chán nản, koong hứng thú

•Thay đổi cân nặng (tăng hoặc giảm)

•Rối loạn giấc ngủ (ngủ nhiều hoặc mất ngủ) 

•Các vấn để về tâm lý, dễ bị kích động hoặc trì độn

•Mất năng lượng

•Cảm giác tội lỗi (cảm thấy có lỗi với mọi chuyênn ko vui xảy đén trong cuộc sống)

•Giảm tập trung

•Ý nghĩ tự sát

Nếu bạn có 5/9 dấu hiệu trên kéo dài hơn 2 tuấn. Hãy đo gặp bác sỹ tâm lý khoa thần kinh. Đừng ngần ngại.

Tôi nghĩ, khi chia sẻ câu chuyện này, có thể giúp ích nhiều người bởi sẽ chẳng dễ dàng cho người thân bạn nhận ra bạn có đang mắc chứng trầm cảm hay ko nếu bạn thuộc loại như tôi. Nhiều celeb cũng mắc chứng trầm cảm và như chúng ta thấy, họ xinh đẹp, tài năng,, thành đạt, đủ đầy vật chất… Trầm cảm không chừa bỏ ai dù chúng ta có là ai.

 Tôi sinh hoạt và làm việc bình thường, cư xử bình thường ( chưa kể là thường xuyên được coi là bông hậu thân thiện) song tự bản thân cảm thấy mọi chuyện rất tồi tệ. Bản thân tự cảm thấy dễ bị tổn thương nặng nề đôi khi chỉ một câu nói đùa, vài ba lúc tôi sẵn sàng chấp nhận dừng một mối quan hệ mà đáng ra tôi rất trân trọng mà không cần câu thứ hai. Sau đó là cảm giác hối hận và lại cảm thấy tồi tệ. Cứ liên tục cảm thấy tệ, đôi khi cư xử tệ,hối hận rồi lại thấy tệ hơn. Không ăn được, mất ngủ (nên được khen mẹ hai con ốm đẹp hoài.Hông ấy có khi đây cũng là phương pháp giảm cân, để ốm, he he). Tình trạng xấu hơn là THÈM CHẾT. Có ai tin một đứa luôn viết những điều lạc quan yêu đương, yêu đời lại thèm chết một cách kỳ lạ. Trước khi tìm đến vị bác sỹ của mình và tuân thủ kỷ luật thuốc men, tới giờ ( sau hơn hai tuần) tôi vẫn ám ảnh về cái chết. Tôi mân mê mấy vết thẹo trên cổ tay mình mà miên man nghĩ về nó. Mọi lúc, mọi nơi. Có lúc đi băng qua đường, một chiếc taxi dừng gấp cách tôi một gang tay. Đi rồi vẫn nghĩ và thèm cảm giác nằm dưới bánh xe nó sẽ thế nào. Tôi ngại ra đường, ở nhà xem film, thấy diễn viên vãi nắm tro cốt con mình ở những nơi đáng ra khi còn sống anh ấy nên đưa con trai tới. Giờ con trai anh là hủ tro cốt đồng hành cùng anh trên chuyến hành trình đơn độc. Tôi ám ảnh hình ảnh tro bay qua kẽ tay anh rồi tan biến trong gió ở những nơi anh đến. Chợt thấy cái chết nó dễ dàng và không mấy đáng sợ,mọi sự vô nghĩa quá đỗi sau cái chết, sống thật mệt. Tôi nghe lời anh bạn bác sỹ, gọi cho anh ngay hay tìm anh chat mỗi khi tôi thèm chết. Ám ảnh đến độ, sợ quá nên chỉ coi hoạt hình. (Biết sợ và tự tìm cách thoát khỏi những điều đang diễn ra trong bạn tôi cho rằng đó là điều cơ bản quan trọng) Vậy mà coi hoạt hình lại thấy hoạt hình không có ai chết, không có máu, mọi tổn thương trong phim hoạt hoạ đều không đáng sợ. Lại thèm chết (đm, tánh kỳ, chết mà làm như vũ hội. Ham lắm) . Vậy ha, và tới giờ, tôi vẫn đang đấu tranh với điều đó, loại thuốc mới lần này, được biết là thuốc xịn, ít tác dụng phụ (chỉ ngủ như con heo thôi), ngoài ra trong hai tuần đầu uống thuốc mood tuột thảm hơn trước, sắc diện kém hơn, nhợt nhạt hơn. Đương nhiên mệt và buồn ngủ nhưng vẫn phải làm việc, kiếm tiền nên tôi uống cafe gần như thay nước, sắc diện nhợt nhạt, chán trang điểm, lười làm đẹp. (lâu lâu tương cái hình facebook là toàn sau khi ngủ dậy, tinh thần có phấn chấn đôi chút và đương nhiên đẹp là do….hình xấu xóa hết rồi mấy bà nọi) 

Đấy, bạn thấy không, type này, quả tình người ngoài không dễ nhận ra (chắc do lỳ đòn) nhưng là loại không kém phần nguy hiểm. Tôi nghĩ, số người tự dưng nhảy lầu tự sát thuộc loại này không ít. Còn tôi, nghĩ hoài không ra kiểu chết gì đẹp đẽ nên vẫn không mong muốn trong lúc nào đó tự kết liễu đời mình. Song, cuộc chiến ngầm với những mâu thuẫn và hội chứng thèm chết, ám ảnh cái chết, trầm cảm và đơ đơ vô cảm với đủ thứ như vậy vẫn diễn ra hằng ngày và cầm cự bởi thuốc. Tôi chọn cách bơi. Khi bơi, cái đầu không nghĩ được gì, có lẽ cũng là lúc não trạng được “làm sạch” lại, được “làm mới” lại. Bạn tôi ở nước ngoài trị, bác sỹ cũng khuyên đi bơi.( Chắc tại bơi còn được chụp hình đẹp up facebook còn mau hết bịnh và khỏe tội quái gì không bơi). Tôi khuyên bạn nên chơi thể thao, trong đó bơi là thứ rẻ tiền và dễ chơi nhất, chả cần đồng đội và điều kiện để bơi lại quá dễ.

Còn nữa, tôi có người bạn, cũng mắc chứng trầm cảm, anh cũng động viên tôi duy trì đúng cử thuốc, vận động mọi cách để vực tinh thần mình lên, vượt qua giai đoạn 2 tuần đầu, một tháng đầu này vì uống xong moods tuột veo veo, nghĩ đến cái chết thường xuyên hơn, rất dễ tèo lúc này, Khi anh vượt qua giai đoạn này thì thấy ổn hơn với thuốc, tinh thần ổn định hơn chun chút. Dù vẫn thường xuyên cư xử thái quá hơn so với bình thường và sau đó lập tức nhận ra và hối hận. Nhưng có điều chúng ta cần làm rõ với nhau. Đừng mượn chứng trầm cảm để đổ lỗi cho việc bạn trở thành một con người ti tiện, xấu xa, thô bỉ…nha. Trầm cảm không liên quan tới việc này. Vậy nên, để bạn bè và người thân hiểu, cảm thông và giúp bạn có khác với việc vin vào để buộc họ phải mặc nhiên chịu đựng loại người tồi tệ, cách hành xử như chó điên mà bạn đang là. Không à nha. Kiểu như loại bẩn tánh đi nói xấu người từ quen đến ko quen, đụng chuyện gì cũng nhả chữ cắn người rồi đổ trầm cảm là éo chấp nhận được nha
 Tôi đi qua hai lần trầm cảm chẳng mấy dễ chịu, đang cố qua nốt lần này.Tôi không cảm thấy xấu hổ vì mắc chứng này vì tôi hiểu rõ bản thân mình không thuộc thể loại tâm thần đa nhân cách hay nhân-cách-bịnh cái con mẹ gì đó mà vài bác sỹ tâm lý rởm thường nói với bịnh nhân. Trầm Cảm có nhiều dạng (muốn biết rõ gặp bác sỹ). Có khi rõ nguyên nhân có khi không. Nhưng chắc kiểu gì kiểu, bác sỹ hay thì xong hết.

Bằng sự tin tưởng và chia sẻ, tôi được biết, bạn bè mình hiện đang nhiều người mắc và đang điều trị chứng trầm cảm này hòng nâng cao chất lượng cuộc sống. Tôi hỏi “làm sao để phân biệt được những chuyện buồn bình thường và kiểu buồn của chứng trầm cảm”. Vị bác sỹ của tôi nói, tôi lặp lại lời anh rằng ví như gia đình có tang chế, ta có thể rất buồn, chuyện đó bình thường. Tuy nhiên, nếu cảm giác buồn bã, hối hận, ray rứt…kéo dài làm giảm chất lượng cuộc sống.Nên gặp và uống thuốc điều trị theo toa bác sỹ. Thí dụ như phá sản, làm ăn thất bại, ai chẳng buồn, nhưng tinh thần xuống dốc kéo dài, theo chuẩn nước ngoài là hai tuần thì nên uống thuốc. Và điều quan trọng, thuốc không làm bạn vui lên được, thuốc không làm bạn thay đổi lập tức thái độ và phản ứng đối với sự việc nhưng nó giúp ta quân bình được cảm xúc, tăng khả năng chấp nhận sự việc, từ đó hành xử tích cực hơn.

Có lẽ, xã hội mình, sức khỏe phần physical còn dễ dàng bị bỏ bê, coi nhẹ thì phần chăm sóc tinh thần chắc còn ít hơn. (Chỉ là có lẽ) nên nghe “trầm cảm” hoặc là thấy chả có quái gì đáng quan tâm hoặc trầm trọng hóa loại bịnh lên, làm thấy ghê dữ lắm. Nhưng thật ra, nó rất đáng được quan tâm và loại trừ.
P/S: Đừng hỏi tui về vị bác sỹ tôi đang theo điều trị vì mắc công kiu tôi quảng cáo nọ kia.Tôi không trả lời inbox dạng này nha. Bạn tự tìm hiểu đi thôi. Chúc bạn không phải bị ngồi “chơi” mấy trò xàm lông mà vài vị bác sỹ bày ra cho có vẻ liên quan đến thần kinh và cho nó có vẻ chuyên nghiệp và phù hợp với mấy cái bằng tâm lý thạc/tiến sỹ này nọ lọ chai. 

Ngoài ra, bài viết này là chia sẻ kinh nghiệm bản thân và động viên bạn quan tâm tới chất lượng đời sống tinh thần chứ không phải kiến thức chuẩn sách giáo khoa nha. Tui bán chạp phô chứ ko phải dân biên toa. 

-Ubee Hoang-

Theo ubeehoang.wordpress.com

Từ khóa tìm kiếm blog tâm sự, gia đình, hôn nhân, tâm sự, tình yêu, truyện hay, truyện ngắn hay, Truyện tình yêu