Bạn hiểu gì về dầu bôi trơn động cơ xe?
Bạn hiểu gì về dầu bôi trơn động cơ xe?, 34692, Hữu Lợi Blog MuaBanNhanh
Trước khi lên đường trong một hành trình dài, người lái xe không chỉ kiểm tra mức dầu bôi trơn động cơ, mà cả nước làm mát, dầu phanh, tình trạng dầu hộp số...
Thông thường, một động cơ xăng hiện đại có tuổi thọ khoảng 30 – 50 vạn ki-lô-mét, còn động cơ diesel có thể lên đến 80 – 100 vạn ki-lô-mét (tùy từng loại xe và hãng sản xuất) trước khi phải đại tu hoặc bị “biến” thành sắt vụn. Tuy nhiên, nếu chủ xe thay dầu không đúng lịch hoặc không đúng chủng loại thì tuổi thọ của động cơ có thể sẽ giảm chỉ còn một nửa, thậm chí chỉ cần “hồn nhiên” sử dụng mà quên mất việc thay dầu thì có khi động cơ bị hỏng nặng chỉ sau vài vạn ki-lô-mét.
Phòng ngừa khi chưa quá muộn
Điều nguy hiểm là ở chỗ những thay đổi và sự cố liên quan đến dầu bôi trơn bên trong động cơ thường diễn ra hết sức từ từ, thậm chí rất khó phát hiện rõ ràng khi mới phát sinh. Trên nhiều loại xe cao cấp, dầu bôi trơn động cơ được kiểm soát bằng hệ thống điện tử với đèn cảnh báo trên bảng đồng hồ. Khi lượng dầu bị hao hụt dưới mức an toàn, hoặc áp suất dầu không đảm bảo, đèn cảnh báo sẽ sáng để chủ xe biết và mang xe đi xử lý.
Dầu bị cháy bám vào các chi tiết động cơ
Tuy nhiên, phần lớn những dòng xe phổ thông đều không có đèn cảnh báo. Nhưng các chuyên gia lĩnh vực này khuyên rằng khi các triệu chứng thực sự rõ ràng để có thể cảm nhận được thì sự việc đã đi quá xa, nhiều chi tiết bên trọng động cơ đã bị mài mòn nhiều, thậm chí là hỏng cả động cơ xe.
Vậy đâu là những biểu hiện tiềm ẩn nguy cơ gây hỏng động cơ liên quan đến dầu bôi trơn?
Ngoại trừ một số xe (như Audi Q5 hay Porsche Cayenne Turbo có hiện tượng hao dầu tự nhiên, nghĩa là xe mới sử dụng đã xảy ra tình trạng này), thì bất kỳ khi nào phát hiện thấy dầu bôi trơn bị hao hụt, chủ xe cũng cần tiến hành kiểm tra cẩn thận. Cách kiểm tra đơn giản là bằng que thăm và so sánh mức dầu giữa các lần kiểm tra cách nhau vài nghìn cây số. Cách thứ 2 có thể là so sánh lượng dầu còn lại khi xả ra với lượng dầu đổ vào lúc thay dầu.
Tùy theo lượng dầu sử dụng mà tỷ lệ hao hụt trong mỗi kỳ thay dầu có thể được liệt vào mức độ nguy hiểm hay không. Chẳng hạn, một động cơ 3.0L V6 cần 8 lít dầu bôi trơn thì hao hụt 1 lít có thể chưa tới mức nghiêm trọng, nhưng một động cơ 1.8L I4 cần 3 lít dầu bôi trơn mà hao 1 lít thì sẽ là mức cảnh báo màu đỏ rồi.
Cần kiểm tra kỹ khi phát hiện những vết dầu ướt
Ngay khi nhận thấy dầu động cơ bị hao hụt, bạn hãy tự kiểm tra những dấu hiệu bất thường. Có thể để ý xem nơi bạn thường đỗ xe (trong gara hay bãi đỗ) có dầu chảy xuống nền tại vị trí của động cơ hay không. Tiếp đó, hãy lật ca-pô lên và nhìn kỹ vào các vị trí ráp máy xem có chỗ nào bị ướt hay không.
Nếu bên ngoài động cơ không có những dấu hiệu bất thường kể trên thì nguyên nhân cơ bản sẽ là séc-măng dầu của động cơ đã gặp vấn đề. Chi tiết này có tác dụng góp phần bao kín buồng đốt, đồng thời gạt hết dầu động cơ xuống bình chứa khi piston di chuyển lên/xuống trong lòng xy-lanh. Các sự cố thường xảy ra với séc-măng dầu có thể là bị trầy xước, bị kẹt hay gãy, tạo khe hở khiến dầu từ bình chứa lọt vào buồng đốt.
Khi tháo dầu cũ, việc quan trọng là cần kiểm tra xem dầu có bị hao hụt hay không
Với máy xăng, biểu hiện ban đầu thường là có khói màu xám phảng phất, có mùi khét, sau đó nhiều dần. Nếu không để ý, người sử dụng xe rất khó phát hiện ra do khói không đậm đặc như khi séc-măng dầu đã bị hỏng nặng. Khi chạy nhanh thì khói bị tán hết trong không khí nên người lái càng khó phát hiện. Bạn có thể nhờ người khác đạp ga khi xe đứng im một chỗ để tiến hành quan sát khói thoát ra từ ống xả.
Với động cơ diesel, khói do dầu bôi trơn lọt vào buồng đốt bị cháy sẽ do phát hiện do lẫn với khói đốt dư thừa nhiên liệu (có màu đen).
Dù nguyên nhân hao dầu là rò rỉ ra ngoài hay lọt vào buồng đốt, thì hậu quả cũng đều nặng nề nếu không được xử lý kịp thời. Khi dầu bị thiếu dưới mức an toàn, các chi tiết bên trong sẽ không đủ dầu để bôi trơn và làm mát, gây ra mài mòn tại các điểm tiếp xúc và chuyển động giữa các chi tiết, đồng thời sinh nhiệt. Khi bị nặng, ma sát quá lớn, máy sẽ ì và yếu dần, gây ra tiếng ồn lớn, làm bó máy.
Hãy sử dụng loại dầu phù hợp với động cơ để tránh lãng phí
Quá trình sinh nhiệt bên trong động cơ do thiếu dầu càng đẩy nhanh tình trạng nguy kịch. Lượng dầu ít ỏi còn lại sẽ nhanh chóng bị đốt cháy, không còn tác dụng bôi trơn, chuyển màu và quánh lại thành một chất sền sệt như bùn, càng làm cho séc-măng dầu bị kẹt nặng hơn, thậm chí dầu bị cháy tạo thành mảng bó chặt vào các chi tiết trong khoang máy, khiến động cơ không thể làm việc được nữa.
Tóm lại, các sự cố diễn ra bên trong động cơ khi hao dầu đều có tác động qua lại lẫn nhau, nghĩa là sự cố A kéo theo sự cố B, và khi sự cố B xảy ra thì lại làm cho sự cố A biến chuyển nghiêm trọng hơn, rồi sinh ra những sự cố C, D…
Hiểu biết để xử lý đúng cách
Mặc dù cùng hiệu xe, đời xe, động cơ, cùng sử dụng một loại dầu bôi trơn, nhưng mỗi xe cũng đều có chu kỳ thay dầu bôi trơn khác nhau. Bên cạnh chủng loại dầu, lý do còn lại quyết định vấn đề này là điều kiện sử dụng mà mỗi người chủ xe cần nắm rõ.
Hãy đưa xe đi kiểm tra khi có đèn báo áp suất dầu
Chẳng hạn, nếu phần lớn quãng đường di chuyển là xa lộ, thì có thể sau 10.000km mới phải thay dầu, nhưng nếu chủ yếu đi lại trong thành phố với thời gian nổ máy nhiều nhưng tốc độ thấp, thì chu kỳ thay dầu có thể sẽ giảm đi một nửa nghĩa là sau khoảng 5.000km hoặc thậm chí là sớm hơn nếu lộ trình của bạn thường xuyên bị tắc đường.
Ngay cả khi luôn luôn thay dầu đúng định kỳ với loại dầu chất lượng tốt, người sử dụng xe vẫn nên kiểm tra tình trạng sạch của dầu, ít nhất là trước mỗi lần thay. Kinh nghiệm để khuyên bạn trong trường hợp này là hãy mở nắp đổ dầu và quan sát vào bên trong (cách này có thể không áp dụng được với một số xe do các chi tiết được đặt quá sâu hoặc khuất dưới nắp máy).
Que thăm dầu động cơ rất dễ nhận biết
Lý do của việc kiểm tra này là khi xả dầu qua rốn thì chỉ có dầu bẩn đen chảy ra, mà khó có thể nhận biết dầu có bị cháy hay không. Màu sắc các chi tiết máy mà bạn quan sát được qua cửa đổ dầu sẽ nói lên tất cả:
Nếu thấy các chi tiết máy còn trắng và sạch, dầu không bị hao, thì nghĩa là động cơ vẫn đang làm việc rất tốt và bạn hoàn toàn có thể yên tâm.
Nếu có màu vàng nhạt như ám khói thì nghĩa là động cơ đã có bệnh nhẹ liên quan đến dầu bôi trơn. Giải pháp có thể là dùng dung dịch chuyên dùng để rửa động cơ đổ vào trong máy trước khi thay dầu. Tuy nhiên, việc súc rửa bằng dung dịch chỉ áp dụng với trường hợp chớm bị.
Còn nếu có lớp màng bám màu nâu vàng, lấy ra kiểm tra thì thấy như bùn thì nghĩa là bệnh đã khá trầm trọng. Để giải quyết triệt để, động cơ sẽ phải được tháo toàn bộ để vệ sinh từng chi tiết, chứ không thể dùng dung dịch súc rửa.
Nếu có màng bám như bồ hóng, lại có cặn giống như bã café thì đó là dấu hiệu bệnh đã đặc biệt nghiêm trọng. Để chắc chắn, bạn cần mang xe đến gara uy tín để kiểm tra, tháo nắp dàn cò để quan sát kỹ và chính xác hơn.
Dầu bị cháy tạo thành muội than
Cảnh báo: Lựa chọn địa chỉ tin cậy
Hãy cảnh giác khi thay dầu tại các điểm rửa xe dọc đường không tin cậy tại Việt Nam. Chưa có con số thống kê hay điều tra cụ thể, nhưng đã có trường hợp thay phải dầu bôi trơn rởm, hoặc dầu tái sinh, nhưng được đóng giả mác của một số thương hiệu dầu uy tín.
Thoáng nhìn, dầu giả hoặc dầu tái sinh cũng rất trong, nhưng hàm lượng không có phụ gia hoặc có nhưng rất thấp, khiến động cơ không phát huy được công suất tối ưu, hoặc có thể gây ra mài mòn bên trong động cơ…
Hữu Lợi Chưa xác định sản phẩm bán chạy, tiêu điểm.
